Sztuka towarzyszy ludziom od samego początku cywilizacji – zachwyca, wzrusza, relaksuje. Jest elementarnym składnikiem ludzkiej kultury. W Światowym Dniu Sztuki Biblioteka Szkolna „U Sowy Poczytajki” serdecznie zachęca do czytania książek, komiksów, zwiedzania zabytków, wybrania się do muzeum, teatru, filharmonii i zasmakowania kultury – oczywiście wirtualnie! Sowa Poczytajka przygotowała zestawienie artykułów, w których znajdziecie linki do bibliotek cyfrowych, portali, muzeów, filharmonii i teatrów, które umożliwiają zdalny kontakt ze sztuką i tekstami kultury. Zachęcamy również do zapoznania się z prezentacją „Uczeń jako odbiorca kultury” oraz udziału w sondażu „Czy czytanie jest trendy?”.
KULTURA (z łac. colere, „uprawa, dbać, pielęgnować, kształcenie”) – wieloznaczny termin pochodzący od łac. cultus agri („uprawa roli”), interpretowany w wieloraki sposób przez przedstawicieli różnych nauk. Najczęściej jest rozumiana jako całokształt duchowego i materialnego dorobku społeczeństwa. Kulturę można określić jako ogół wytworów ludzi, zarówno materialnych, jak i niematerialnych: duchowych, symbolicznych, takich jak wzory myślenia i zachowania. Bywa utożsamiana z cywilizacją i z wzorami postępowania charakterystycznymi dla danego społeczeństwa. Całością wiedzy na temat kultury zajmuje się dziedzina nauki, jaką jest KULTUROZNAWSTWO. Dla kulturoznawców kultura oznacza sztukę i działalność artystyczną, czyli dzieła będące efektem działań intelektualnych, takie jak muzyka, literatura, malarstwo, rzeźba, teatr i film. Kulturę dzielimy na: wysoką (elitarną) oraz popularną (masową, popkulturę).
GŁÓWNE DZIEDZINY KULTURY:
- kultura materialna: wytwory człowieka, technika i umiejętności praktyczne;
- kultura duchowa: wierzenia, wiedza, literatura i wszelkiego rodzaju piśmiennictwo, sztuka, w tym: sztuki plastyczne, teatr, muzyka, film, moda, a także wszystko co należy do wytworów umysłu, na przykład filozofia;
- kultura społeczna: normy moralne, ideologia, uczestnictwo w życiu kulturalnym, normy społeczne i kulturowe (savoir-vivre, bon ton, etykieta);
- kultura języka / kultura słowa: umiejętność sprawnego posługiwania się językiem i operowania nim zgodnie z normami obowiązującymi w danej społeczności i wymaganiami danej sytuacji komunikacyjnej;
- kultura polityczna: systemy wartości i wzorce zachowań (polityków, partii) biorących udział w wykonywaniu władzy państwowej lub aspirujących do tej roli;
- kultura fizyczna: system zachowań i działania związane z dbałością o rozwój fizyczny człowieka (wychowanie fizyczne, sport, rekreacja fizyczna, rehabilitacja ruchowa, turystyka).
KULTURA WYSOKA (ELITARNA) – jest to najważniejsza część kultury symbolicznej danego społeczeństwa. Korzysta z zasobów kultury narodowej i stanowi podstawę przekazu tradycji oraz dorobku społeczeństwa. Tworzą ją należące do inteligencji elity twórcze, składające się z osób, które nabywają kompetencje zarówno tworzenia, jak i odbioru sztuk drogą kształcenia się. Potencjalnie adresowana jest do wszystkich. Przekazują ją szkoły, teatry, galerie sztuki, biblioteki, sale koncertowe. Składają się na nią treści przekazywane za pomocą różnych mediów – wymaga szerokich kompetencji kulturowych odbiorcy. Jedną z jej cech jest zaangażowanie w problemy natury ogólnej oraz niechęć do kultury masowej. Utożsamiana jest ze sztuką będącą wytworem artysty.
KULTURA POPULARNA (MASOWA, POPKULTURA) – jest to charakterystyczny typ kultury powszechnie dostępny i praktykowany (faworyzowany, lubiany) przez „masy”, „lud”, czyli liczne i szerokie rzesze ludzi, przy tym zasadniczo jest to pojęcie zawężone do obszaru kultury symbolicznej, szczególnie tej związanej z działalnością intelektualną, artystyczną (estetyczną), zabawowo-rozrywkową (ludyczno-rekreacyjną). Kultura popularna oznacza więc zasadniczo tyle, co egalitarnie zorientowana sztuka. Jest produkowana na szeroką skalę, ma charakter komercyjny, jest nastawiona na zysk, wszechobecna, czasem mało ambitna, ale jednocześnie czerpie z kultury wysokiej o ile wpisuje się to w modne trendy, jest prosta, nieskomplikowana i łatwa w odbiorze, idzie za trendami technologicznymi.
BIBLIOTEKI CYFROWE I INNE ŹRÓDŁA KULTURY
Poniżej przedstawiamy wybór bibliotek cyfrowych i innych źródeł darmowych źródeł kultury. Zwiedzajmy, słuchajmy koncertów, czytajmy, oglądajmy i kontemplujmy sztukę, nie wychodząc z domu… Polecamy skorzystanie z następujących zasobów:
- WolneLektury.pl – znana i lubiana, całkowicie darmowa biblioteka cyfrowa zawierająca ponad 5500 tytułów, w tym wiele szkolnych lektur. E-booki są dostępne w wielu formatach, w tym na czytniki. Serwis zawiera także audiobooki. Wszystko dostępne jest za pomocą wygodnej, darmowej aplikacji (smartfony Android i iPhone). Projekt fundacji Nowoczesna Polska.
- Lektury.gov.pl – serwis zawiera wiele szkolnych lektur wraz z ich wykazem oraz opisami. Książki są dostępne on-line oraz do pobrania w wielu formatach, także na czytniki. Projekt realizowany w ramach Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej.
- Polona.pl – największa w Polsce biblioteka cyfrowa. Zawiera stare książki oraz inne zdigitalizowane zbiory. Większość z nich należy do domeny publicznej, więc są darmowe.
- Ninateka.pl – platforma internetowa, na której udostępniane są zasoby Narodowego Instytutu Audiowizualnego. W jej zasobach znajduje się ponad sześć tysięcy filmów, spektakli, koncertów, słuchowisk i programów publicystycznych, dostępnych legalnie i bezpłatnie i bez reklam.
- Legalnakultura.pl - to miejsce, gdzie prezentujemy serwisy, które udostępniają zasoby kulturalne z poszanowaniem praw twórców. Znajdują się tutaj zarówno serwisy komercyjne, jak i te, które gromadzą zasoby oparte na wolnych licencjach. Aby ułatwić korzystanie z bazy, stworzono funkcję sortowania według informacji, w jaki sposób dany serwis jest dostępny - za darmo czy odpłatnie. Warto jednak pamiętać, że płatne serwisy często udostępniają również bezpłatne fragmenty. Baza Legalnych Źródeł powstała w ramach społecznej kampanii edukacyjnej – link: https://www.legalnakultura.pl/pl/legalne-zrodla .
ARTYKUŁY BIBLIOTEKI Z LINKAMI DO BEZPŁATNYCH ŹRÓDEŁ KULTURY DOSTEPNYCH W INTERNECIE:
- Akcja #TerazCzasNaCzytanie – bądźmy RAZEM choć każdy w swoim domu! – link: http://sp27.kielce.eu/content/akcja-terazczasnaczytanie-badzmy-razem-ch… ;
- Cała sztuka w tym, by cieszyć się kulturą i edukacją z legalnych źródeł… - link: http://sp27.kielce.eu/content/cala-sztuka-w-tym-cieszyc-sie-kultura-i-e… ;
- 2 kwietnia – „CZYTAMY na NIEBIESKO”!!! – link: http://sp27.kielce.eu/content/2-kwietnia-czytamy-na-niebiesko ;
- Czytanie daje MOC! – w Światowym Dniu Książki i Praw Autorskich polecamy UL z Książkami!!! – link: http://sp27.kielce.eu/content/czytanie-daje-moc-w-swiatowym-dniu-ksiazk… ;
- ZDALNA WYSTAWA KOMIKSU „Historia i dzieje Polski komiksowym okiem” – link: http://sp27.kielce.eu/content/zdalna-wystawa-komiksu-historia-i-dzieje-… ;
- Dzień Ochrony Środowiska – Ekologia komiksowym okiem… - link: http://sp27.kielce.eu/content/dzien-ochrony-srodowiska-ekologia-komikso… ,
- Komiksy o bezpieczeństwie w Internecie – czytaj on-line!!! – link: http://sp27.kielce.eu/content/komiksy-o-bezpieczenstwie-w-internecie-cz… ;
- Cyberbezpieczeństwo w Komiksie – Interaktywna Wystawa Komiksu – link: http://sp27.kielce.eu/content/cyberbezpieczenstwo-w-komiksie-interaktyw… ;
- Polskie Radio Dzieciom i Radiobook zapraszają – Dzień Radia 2021 – link: http://sp27.kielce.eu/content/polskie-radio-dzieciom-i-radiobook-zapras… ;
- Zostań w domu – sztuka przyjdzie do Ciebie! – link: http://sp27.kielce.eu/content/zostan-w-domu-sztuka-przyjdzie-do-ciebie ;
- Biblioteka Szkolna „U Sowy Poczytajki” zaprasza do Muzeum Książki Dziecięcej!!! – link: http://sp27.kielce.eu/content/biblioteka-szkolna-u-sowy-poczytajki-zapr… ;
- Między 10 – 17 grudnia Zajrzyj do Księgarni… Obchodzimy (Ty)Dzień Księgarza – link: http://sp27.kielce.eu/content/miedzy-10-17-grudnia-zajrzyj-do-ksiegarni… ;
SONDAŻ „CZY CZYTANIE JEST TRENDY?”
Jesteś Uczniem, Nauczycielem, Rodzicem? Do 30 kwietnia weź udział w sondażu Biblioteki Szkolnej „U Sowy Poczytajki” przygotowanym w ramach realizacji zadań do certyfikatu „Zaczytana Szkoła” – link: https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSc19KUGZHlcz1uexzvQWixAyTjSS82… ;
Opracowała: P. Karykowska